Λουίς Σεπούλβεδα - Η ιστορία ενός γάτου που έμαθε σε ένα γλάρο να πετάει

Συγγραφέας	Λουίς Σεπούλβεδα
Είδος	Απόσπασμα από μυθιστόρημα
Χρόνος	Ημέρα
Τόπος	Αμβούργο, Γερμανία. Μια μολυσμένη θάλασσα και μετά μια καθαρή. Στη συνέχεια, ο τόπος μετατοπίζεται στον ουρανό και στη συνέχεια στο καμπαναριό της εκκλησίας του Αγίου Μιχαήλ.
Σχέση αφηγητή-συγγραφέα	Διαφορετικό πρόσωπο. Ωστόσο, πολλές φορές ακούγεται και η φωνή της Κενγκά, που μέσα από τις σκέψεις της ακούγονται η γριά συντρόφισσα και οι ακτοφύλακες.
Αφήγηση	Τριτοπρόσωπη
Θέμα	Μια γλαροπούλα, η Κενγκά, σκεπάστηκε ολόκληρη από μια πετρελαιοκηλίδα και προσπαθεί απεγνωσμένα να σωθεί. .
Πρόσωπα	Η Κενγκά. Αλλά μέσα από τις σκέψεις της παρουσιάζονται οι συντρόφισσές της, οι ετοιμοθάνατοι γλάροι, τα πληρώματα των πετρελαιοφόρων, οι ακτοφύλακες και η γριά συντρόφισσα.
Γλώσσα	Απλή και κατανοητή.
Ύφος	Ζωντανό και φυσικό.

Σκηνές-επεισόδια του αποσπάσματος

·         1^η σκηνή: στην πρώτη σκηνή παρακολουθούμε με αγωνία την περιπέτεια της Κενγκά να ξεκολλήσει από την πετρελαιοκηλίδα και να βγει στο καθαρό νερό. Στο σημείο αυτό, επισημαίνεται ο τρόπος με τον οποίο η πετρελαιοκηλίδα καταστρέφει τους γλάρους, ενώ παράλληλα τονίζεται και η ευθύνη του ανθρώπου για την ρύπανση των θαλασσών για χάρη του κέρδους.

·         2^η σκηνή: η Κενγκά θυμάται τον μύθο του Ίκαρου και ελπίζει ότι αν πετάξει ψηλά και πλησιάσει τον ήλιο, ο ήλιος θα της λιώσει το πετρέλαιο που βρίσκεται στα φτερά της και η ίδια θα ελευθερωθεί. Αν και καταφέρνει, ύστερα από πολλές προσπάθειες, να πετάξει, σύντομα όμως κουράζεται. Κλείνει τα μάτια της για να κρατηθεί και όταν τα ανοίγει βρίσκεται στο καμπαναριό της Εκκλησίας του Αγίου Μιχαήλ.

Τεχνικές αφήγησης

Α) Αφήγηση: είναι περιορισμένη γιατί παρουσιάζονται μόνο τα γεγονότα της πτώσης της Κενγκά και των προσπαθειών της να πετάξει και να σωθεί.

Β) Περιγραφή: στο σημείο που περιγράφεται η σωματική και η ψυχολογική κατάσταση της Κενγκά. Επιπλέον,  περιγραφή εντοπίζεται στον τρόπο με τον οποίο αγωνίζεται ενάντια στη βεβαιότητα του θανάτου της και στην κατάληξη που έχουν οι γλάροι που παγιδεύονται στις πετρελαιοκηλίδες και στις συνήθειες κάποιων ανθρώπων να μολύνουν τη θάλασσα.

Γ) Ευθύς λόγος και μονόλογος: «Όχι όμως όλους… και άδικη», «Μπορεί και… στα φτερά μου».

Πώς δημιουργείται η πετρελαιοκηλίδα και με ποιον τρόπο καταστρέφει τους γλάρους και τα άλλα θαλασσοπούλια με βάση το κείμενό μας;

Τα πετρελαιοφόρα αποτελούν τον πιο σημαντικό κίνδυνο για την θαλάσσια κοινωνία. Αρκετά συχνά, τα πετρελαιοφόρα σκορπίζουν στη θάλασσα χιλιάδες λίτρα πετρελαίου, για να καθαρίσουν τις δεξαμενές του, μη λαμβάνοντας υπόψιν την οικολογική καταστροφή που προξενούν. Συνεπώς, στη θάλασσα δημιουργείται μια «παχύρευστη και μολυσματική κηλίδα που επιπλέει στο κύμα», στην οποία παγιδεύονται τα θαλασσοπούλια. Όταν εγκλωβιστούν στην πετρελαιοκηλίδα, οι κόρες των ματιών τους σκεπάζονται με το πετρέλαιο και τυφλώνονται, ενώ τα φτερά τους κολλούν στο σώμα, με τα πουλιά να αδυνατούν να πετάξουν. Στην προσπάθειά τους τα πουλιά να απομακρύνουν το πετρέλαιο από τα φτερά τους, τα φτερά ψαλιδίζονται και τελικά δηλητηριάζονται, από την μεγάλη ποσότητα πετρελαίου που απορρόφησαν. Τις περισσότερες φορές, ο θάνατος είναι βέβαιος, καθώς είτε γίνονται λεία για τα μεγαλύτερα ψάρια είτε πεθαίνουν από ασφυξία, καθώς το πετρέλαιο τους κλείνει όλους τους πόρους.

Ποια είναι τα συναισθήματα της γλαροπούλας κατά  τον αγώνα της για να επιβιώσει; Δικαιολογείστε την απάντησή σας με στοιχεία από το κείμενο.

Η Κενγκά στον αγώνα για επιβίωση ένιωθε ποικίλα συναισθήματα. Αρχικά ένιωθε απόγνωση και πόνο, καθώς έβλεπε ότι δεν μπορεί να πετάξει επειδή το πετρέλαιο της βάραινε τα πόδια και δεν ήξερε πώς θα μπορούσε να σωθεί. Επίσης ένιωθε αγωνία και φόβο γιατί δεν γνώριζε τι να κάνει και έβλεπε πως αν συνέχιζε να μην μπορεί να πετάξει, θα πέθαινε. Όταν κατάφερε να πετάξει, άρχισε να νιώθει ελπίδα ότι θα τα καταφέρει, ελπίδα που μεγάλωσε όταν σκέφτηκε ότι ο ήλιος θα λιώσει το πετρέλαιο από τα φτερά της. Ωστόσο, όταν είδε ότι αυτό δεν είναι δυνατό, άρχισε να νιώθει και πάλι απογοήτευση, αλλά προσπαθούσε συνέχεια, μέχρι που είδε την εκκλησία του Αγίου Μιχαήλ.

Ποιο σοβαρό οικολογικό πρόβλημα της εποχής μας θίγει το κείμενο του Σεπούλβεδα και με ποιο κυρίως αφηγηματικό μέσο το «ζωντανεύει» μπροστά μας ο συγγραφέας;

Το κείμενο του Σεπούλβεδα θίγει ένα από τα σοβαρότερα οικολογικά προβλήματα της σύγχρονης εποχής, τη ρύπανση των θαλασσών από το πετρέλαιο. Στο συγκεκριμένο κείμενο, οι πετρελαιοκηλίδες προκαλούνται από ατυχήματα σε πετρελαιοφόρα δεξαμενόπλοια, από τον παράνομο καθαρισμό των δεξαμενών καυσίμου των πλοίων στις θάλασσες, ή την απόρριψη χρησιμοποιημένων
λιπαντικών και υπολειμμάτων καύσης. Οι πετρελαιοκηλίδες έχουν τεράστιες συνέπειες στο φυσικό περιβάλλον, γιατί ρυπαίνουν τη θάλασσα, το έδαφος και αφανίζει τα πουλιά και τα ψάρια που κατοικούν εκεί.

Στο συγκεκριμένο κείμενο βλέπουμε τον αφανισμό των γλάρων, οι οποίοι παγιδεύονται μέσα στις πετρελαιοκηλίδες και δεν βλέπουν πια, τα φτερά τους και η ουρά τους καλύπτονται από το πετρέλαιο και δεν μπορούν πλέον να πετάξουν. Τα παγιδευμένα πουλιά αντικρύζουν με βεβαιότητα τον θάνατο καθώς είτε πεθαίνουν από ασφυξία είτε γίνονται λεία για τα μεγαλύτερα ψάρια.

Προκειμένου ο συγγραφέας να «ζωντανέψει» μπροστά μας το οικολογικό πρόβλημα, χρησιμοποιεί διάφορα αφηγηματικά μέσα, όπως αφήγηση, περιγραφή και εσωτερικό μονόλογο. Ωστόσο, ο εσωτερικός μονόλογος είναι ο πιο παραστατικός τρόπος, καθώς μας μεταφέρει μέσω των σκέψεων της Κενγκά την πραγματική εικόνα του οικολογικού προβλήματος και των ολέθριων συνεπειών του.

---

Από ποια σκοπιά βλέπουμε την κατάσταση στο κείμενο του Σεπούλβεδα; Επηρεάζει την «ενσυναίσθηση» (τη συναισθηματική μας εμπλοκή) η συγκεκριμένη σκοπιά;

Ο εσωτερικός μονόλογος στο κείμενο μας κάνει να δούμε ξεκάθαρα το οικολογικό πρόβλημα από την πλευρά των ζώων, δηλαδή των θυμάτων της ανθρώπινης αδιαφορίας, επιπολαιότητας και απερισκεψίας. Πιο αναλυτικά, βλέπουμε τα γεγονότα μέσα από την σκοπιά της γλαροπούλας που προσπαθεί να επιβιώσει.

Το γεγονός επηρεάζει την «ενσυναίσθησή» μας, δηλαδή την συναισθηματική μας εμπλοκή και ταύτιση, διότι βλέπουμε τις σκέψεις και τα συναισθήματα της Κενγκά και ταυτιζόμαστε μαζί της.

Πώς ονομάζεται η τεχνική που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας;

Ο συγγραφέας σε αυτό το κείμενο χρησιμοποιεί την τεχνική του «ανιμισμού» (εμψύχωση), μια τεχνική που χρησιμοποιείται κυρίως στα παραμύθια.

Τα ζώα και τα φυτά προσωποποιούνται και εμψυχώνονται, αποκτούν δηλαδή ψυχή, φωνή, σκέψεις και συναισθήματα και συμπεριφέρονται όπως οι άνθρωποι.

Πώς συνδέεται ο μύθος του Ικάρου με την προσπάθεια της Κενγκάς για επιβίωση;

Ο συγγραφέας αναφέρει το μύθο του Ικάρου στο πιο κρίσιμο σημείο της ιστορίας, γιατί ανάμεσα στην Κενγκά και τον Ίκαρο υπάρχει ένας παραλληλισμός. Η Κενγκά, την ώρα που προσπαθεί να αποφύγει το θάνατο, θυμάται μια ιστορία που της είχαν διηγηθεί στο παρελθόν σχετικά με τον Ίκαρο, ο οποίος λαχταρούσε τόσο πολύ να πετάξει που φόρεσε φτερά και τα άλειψε με κερί για να τα κολλήσει στο σώμα του. Ο Ίκαρος πέταξε τόσο ψηλά που έφτασε κοντά στον ήλιο, η ζέστη του οποίου όμως έλιωσε το κερί με το οποίο ήταν κολλημένα τα φτερά του και ο ίδιος έπεσε κάτω. Ο μύθος του Ίκαρου αποτελεί για την Κενγκά ως μια ελπίδα ότι μπορεί να σωθεί. Για τον λόγο αυτό αποφασίζει να πετάξει ψηλά, ελπίζοντας ότι ο ήλιος θα λιώσει το πετρέλαιο που έχει κολλήσει τα φτερά της και αυτή θα απελευθερωθεί.

Γνωρίζοντας το τέλος του γλάρου, από το απόσπασμα που διαβάσατε νιώθετε τελικά ότι το μήνυμα αυτής της ιστορίας είναι απαισιόδοξο ή αισιόδοξο, και γιατί;

Παρόλο που στο τέλος η Κενγκά έχει ένα θλιβερό τέλος, το μήνυμα αυτής της ιστορίας είναι αισιόδοξο, καθώς
τονίζει τη θέληση της γλαροπούλας για ζωή, τον αγώνα της μέχρι τέλους και την επίμονη προσπάθειά της να
επιβιώσει ακόμη και κάτω από πολύ δύσκολες συνθήκες.

 Ποιος είναι πιστεύετε ο στόχος του συγγραφέα σε αυτό το κείμενο;

Ο συγγραφέας με αυτό το κείμενο καταγγέλλει με έμμεσο τρόπο τα περιβαλλοντικά προβλήματα της σύγχρονης εποχής. Στόχος του συγγραφέα είναι να ευαισθητοποιήσει και να προβληματίσει τους αναγνώστες για τη ρύπανση των θαλασσών εξαιτίας των ανθρώπινων ενεργειών. Επιπλέον, ο συγγραφέας μέσω του κειμένου προσπαθεί να περάσει οικολογικά μηνύματα και να τονίσει ότι είναι αναγκαία η κινητοποίηση όλων μας για να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα μόλυνσης της θάλασσας και του περιβάλλοντος γενικότερα και να προστατευτεί η χλωρίδα και η πανίδα.

Με ποιες λέξεις ή εκφράσεις υποδηλώνεται το πετρέλαιο στο κείμενο;

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

.